Krimp, vergrijzing en woningmarkt

Gemeenten die naar verwachting het sterkst zullen vergrijzen, zijn vooral te vinden in de perifere landelijke gebieden en in de gebieden die te maken hebben of te maken krijgen met demografische krimp, zoals Zeeuws Vlaanderen, Parkstad Limburg en de Eemsdelta.

Door vergrijzing neemt de transformatieopgave in krimpgebieden verder toe

Door de vergrijzing zal op de langere termijn de uitstroom van babyboomers uit de koopsector (met name grotere eengezinswoningen) toenemen (Eskinasi & De Groot 2013 OF Eskinasi e.a. 2012). Dit toenemende aanbod kan met name in sterk vergrijsde krimpregio’s voor problemen zorgen. De toch al forse transformatie in de krimpgebieden zal door de vergrijzing nog groter worden.

In krimpregio’s biedt het eigen woningbezit geen appeltje voor de dorst

Het zal in krimpgebieden moeilijk(er) worden om de vrijgekomen woningen te verkopen of te verhuren, zeker indien deze woningen niet voldoen aan de dan geldende kwaliteitseisen. In dergelijke krimp- en anticipeerregio’s vallen daardoor een verdere neerwaartse druk op de woningprijzen en verder toenemende verhuurbaarheidsproblemen te verwachten, hetgeen tot (verdere) leegstand en verdere prijsdalingen van woningen kan leiden. Hierdoor bestaat het risico dat het eigen huis in plaats van een potentieel appeltje voor de dorst in krimpregio’s (waar de huizenprijzen dalende zijn) een loden last wordt. Ook het opbouwen van overwaarde op de woning is in deze gebieden geen uitgemaakte zaak meer voor met name jongere generaties.

Strategieën gericht op het aantrekken van ouderen zetten weinig zoden aan de dijk

Krimpstrategieën gericht op het aantrekken van ouderen uit de Randstad naar krimpregio’s zetten weinig zoden aan de dijk. Ten eerste verhuist het gros van de ouderen helemaal niet, ook niet na pensionering (zie ook Manting & Vernooij 2007). Ten tweede, wanneer ouderen wel verhuizen, dan verhuist het merendeel binnen de eigen gemeente. En als ze al de eigen gemeente verlaten, dan kiezen ze voor een woning in een naburige gemeente. Bovendien neemt de afstand waarover buitengemeentelijk wordt verhuisd af naarmate mensen ouder zijn. Ouderen die over lange afstand verhuizen vormen dan ook een ‘minderheid binnen een minderheid’. Het lijkt daarom weinig zinvol om je als gemeente of marktpartij in een krimpregio blind te staren op het aantrekken van ouderen uit de Randstad.