Open debat over negatieve emissies en CO2-opslag nodig

Vrijwel alle wetenschappelijke scenario’s die uitgaan van een temperatuurstijging van minder dan 2 graden Celsius, gaan er vanuit dat hiervoor technologieën nodig zijn die tot een negatieve CO2-emissie leiden (Negative CO2 Emission Technologies, NETs), zoals een combinatie van bio-energie en CO2-opslag (BECCS). Tegelijkertijd wordt er in de praktijk nauwelijks in deze technologieën geïnvesteerd en bestaat er twijfel of BECCS wel op grote schaal moet worden toegepast. Het is echter hoogst noodzakelijk dat er snel openlijk wordt gesproken over het al dan niet inzetten van NETs. Gebeurt dat niet op korte termijn, dan wordt de inzet van NETs onvermijdelijk en zijn alternatieve paden om de klimaatdoelen van Parijs te halen, buiten bereik.

Dat concluderen onderzoekers van het Planbureau van de Leefomgeving (PBL) deze week in een artikel in Nature Energy. Zij roepen beleidsmakers wereldwijd op om met spoed de discussie te openen over het al dan niet inzetten van NETs.

Scenario's tonen belang van inzet NETs

Vrijwel alle scenario’s in de database van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) om de temperatuurstijging wereldwijd onder de 2 graden Celsius te brengen, laten zien hoe belangrijk de inzet van NETs is voor de timing van beleid gericht op broeikasgasreductie.

Scenario’s die rekening houden met netto negatieve CO2-emissies vragen om een mondiale reductie van broeikasgassen van 40-60% in 2050 (ten opzichte van 2010). Scenario’s die geen rekening houden met netto negatieve emissies vragen om een veel grotere mondiale reductie, namelijk tussen de 60 en 75% in 2050.

Toch is de inzet van NETs, waaronder bijvoorbeeld BECCS, momenteel onderwerp van hevige kritiek, onder andere vanwege mogelijke effecten op landgebruik en het feit dat grootschalige toepassing van deze technologie niet bewezen is. Bovendien is het draagvlak onder de bevolking voor BECCS laag; meerdere projecten zijn de afgelopen jaren bij gebrek aan politiek draagvlak of onder maatschappelijke druk afgeblazen.

PBL: niet langer wachten met besluitvorming

Volgens de onderzoekers van het PBL kunnen beleidsmakers en stakeholders niet langer wachten met besluitvorming. Zij moeten de komende periode het politieke en maatschappelijke debat aangaan over de inzet van NETs, zodat ze tijdig, onderbouwd, en met draagvlak kunnen besluiten welk pad ze inslaan richting 2050 en daarna.

Het is daarbij belangrijk om te beseffen dat zelfs mét de inzet van NETs er op korte termijn al veel meer emissiereductie nodig is dan wat op dit moment in internationaal verband door landen is voorgenomen. Tegelijkertijd moet men zich ook realiseren dat het totaal vermijden van NETs het halen van de klimaatdoelen van Parijs ernstig bemoeilijkt. De vraag welke NETs worden ingezet, en de mate waarin, staat echter open en kan het debat verder helpen. In het debat kan er ook helderheid worden geboden over het energiebeleid en bijgaande investeringen voor de korte termijn.

Wel of geen NETs?

Als het debat tot de conclusie leidt dat NETs niet of beperkt worden ingezet, dan zal de benodigde emissiereductie in 2050 de meest vergaande reducties uit de IPCC-range als uitgangspunt moeten nemen.

Mocht het acceptabel zijn NETs juist wel stevig in te zetten, dan helpt het te bepalen welke NETs acceptabel worden geacht, en in welke mate. In dat geval is het ook belangrijk in rap tempo ervaring op te doen met deze technologieën en te investeren in research & development.

Gerelateerd

Over het onderwerp:

Fiscale vergroening

Belastingen voor het verminderen van milieuschade door het corrigeren van marktverhoudingen.

Meer over fiscale vergroening