Belastingverschuiving: meer vergroening en minder complexiteit?

In de politiek leeft breed de wens om het belastingstelsel te hervormen. Onderdeel hiervan is de gedachte de belastinggrondslag te verschuiven van ‘arbeid en winst’ naar ‘consumptie en duurzaamheid’. Dat zou meerdere doelen tegelijk kunnen dienen: een hogere opbrengst voor de schatkist, een passende prijs voor milieuvervuiling en vermindering van de complexiteit van het belastingstelsel. Het PBL heeft gekeken naar een aantal belangrijke opties voor een dergelijke verschuiving en concludeert dat het verstandiger is om belastingen in te zetten voor hun primaire doel: de btw voor de opbrengst en groene belastingen voor de vermindering van bijvoorbeeld milieuvervuiling of verkeerscongestie.

Zet btw niet in voor vergroening, maar verbeter groene belastingen

De btw is uitdrukkelijk bedoeld om opbrengsten te genereren. Mogelijkheden om de belastingmix te verschuiven van arbeid naar consumptie liggen dan ook vooral bij het uniform en hoger belasten van consumptiegoederen via de btw. Veel voedselproducten, zoals vlees, vallen nu onder het verlaagde btw-tarief en worden door deze maatregel duurder. Maar de roep om specifieke producten onder de btw een aparte behandeling te geven – denk aan een verlaagd of nultarief voor biologische producten – is strijdig met het principe van de btw om opbrengsten te genereren. En stuit veelal op substantiële uitvoeringsproblemen. Wel zijn er aanwijzingen dat het bestaande lagere tarief voor een aantal arbeidsintensieve diensten, zoals reparatiediensten, nog steeds opweegt tegen de extra administratieve lasten hiervan.

Groene belastingen effectief, maar verdere vergroening mogelijk

Groene belastingen zoals die op verkeer en vervoer en die op energie zorgen wél voor minder milieuvervuiling en verkeerscongestie, maar zijn weer minder geschikt voor het genereren van hogere opbrengsten. De opbrengst loopt immers terug naarmate groene belastingen succesvol zijn en leiden tot een vermindering van vervuiling en congestie. Daarom is het van belang om belastingdoelen niet door elkaar te halen en voor milieudoelen in te zetten op specifieke groene belastingen. In het rapport worden diverse  aanpassingen op de huidige belastingen voor verkeer en vervoer en op de energiebelastingen voorgesteld waarmee een positief milieu-effect behaald kan worden.

Auteurs

Herman Vollebergh, Justin Dijk, Eric Drissen, Hans Eerens, Gerben Geilenkirchen

Kenmerken

Publicatietitel
Belastingverschuiving: meer vergroening en minder complexiteit?
Publicatiedatum
2 augustus 2016
Publicatie type
Publicatie
Publicatietaal
Nederlands
Productnummer
1737