De Nederlandse bevolking in beeld
Verleden, heden en toekomst

10-09-2014 | Publicatie

In welke regio’s gaat de bevolking krimpen en waar blijft deze groeien? Wat betekent dat voor de nieuwbouw en de scholen in de buurt? En waar slaat de vergrijzing het sterkst toe? Het PBL brengt in een boekje met 24 infographics de  ontwikkeling van de bevolking in steden, randgemeenten en platteland in het verleden, heden en de toekomst in beeld.

Infographics

Demografische en ruimtelijke ontwikkelingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Kennis van de toekomstige bevolking in haar ruimtelijke verscheidenheid is voor de overheid dan ook noodzakelijk om passend beleid te maken. Aan de hand van 24 infographics wordt ingegaan op belangrijke demografische vraagstukken voor de toekomst. De infographics zijn verdeeld over drie onderwerpen.

In de toekomst groeit de bevolking en het aantal huishoudens. Aan de rand van Nederland krimpt de bevolking.
In de toekomst groeit de bevolking en het aantal huishoudens. Aan de rand van Nederland krimpt de bevolking.

Bevolkingsgroei en bevolkingskrimp

In het verleden groeide de bevolking, in de toekomst speelt bevolkingskrimp een grotere rol.
In het verleden groeide de bevolking, in de toekomst speelt bevolkingskrimp een grotere rol.
In de steden zijn en blijven er relatief veel jongeren, terwijl de krimpregio’s sterker vergrijzen.
In de steden zijn en blijven er relatief veel jongeren, terwijl de krimpregio’s sterker vergrijzen.
Gemeenten die krimpen moeten hun voorzieningen hierop afstemmen, veel grote steden blijven stevig groeien.
Gemeenten die krimpen moeten hun voorzieningen hierop afstemmen, veel grote steden blijven stevig groeien.
In gemeenten waar de bevolking en het aantal huishoudens groeit, zijn extra woningen nodig. Waar beide dalen dreigt leegstand.
In gemeenten waar de bevolking en het aantal huishoudens groeit, zijn extra woningen nodig. Waar beide dalen dreigt leegstand.
Tot 2025 daalt in het merendeel van de gemeenten het aantal basisschoolleerlingen, waardoor er minder basisscholen nodig zijn.
Tot 2025 daalt in het merendeel van de gemeenten het aantal basisschoolleerlingen, waardoor er minder basisscholen nodig zijn.
De groei van de potentiële beroepsbevolking concentreert zich in de Randstad. Daarbuiten daalt deze. Bedrijfsterreinen en kantoren kunnen hierdoor te maken krijgen met leegstand.
De groei van de potentiële beroepsbevolking concentreert zich in de Randstad. Daarbuiten daalt deze. Bedrijfsterreinen en kantoren kunnen hierdoor te maken krijgen met leegstand.
Een groot deel van Nederland ligt onder de zeespiegel of achter de rivierdijk. Het merendeel van de Nederlanders woont in dat deel. In de toekomst zullen hier nog 800 duizend extra mensen wonen.
Een groot deel van Nederland ligt onder de zeespiegel of achter de rivierdijk. Het merendeel van de Nederlanders woont in dat deel. In de toekomst zullen hier nog 800 duizend extra mensen wonen.

De bevolking wordt oud

In de toekomst doen steeds meer ouderen een beroep op steeds minder mensen van middelbare leeftijd, met name in de krimpgebieden.
In de toekomst doen steeds meer ouderen een beroep op steeds minder mensen van middelbare leeftijd, met name in de krimpgebieden.
Het aantal 75-plussers verdubbelt naar 2,5 miljoen in 2040.
Het aantal 75-plussers verdubbelt naar 2,5 miljoen in 2040.
De voorzieningen van de groeikernen, die oorspronkelijk waren gericht op jonge gezinnen, zullen op de vergrijzing moeten worden afgestemd.
De voorzieningen van de groeikernen, die oorspronkelijk waren gericht op jonge gezinnen, zullen op de vergrijzing moeten worden afgestemd.
De toekomstige 1 miljoen extra huishoudens bestaan uit alleenstaanden. Het merendeel daarvan is 65 jaar of ouder.
De toekomstige 1 miljoen extra huishoudens bestaan uit alleenstaanden. Het merendeel daarvan is 65 jaar of ouder.
Nu staan er nog acht potentiële arbeidskrachten voor elke 75-plussers klaar, maar in de toekomst loopt dit terug naar vier. Vooral in landelijke regio’s wordt de verhouding ongunstiger.
Nu staan er nog acht potentiële arbeidskrachten voor elke 75-plussers klaar, maar in de toekomst loopt dit terug naar vier. Vooral in landelijke regio’s wordt de verhouding ongunstiger.
In sommige regio’s in Nederland worden mensen ouder dan in andere; zo is de levensverwachting in Limburg lager dan in Zeeland.
In sommige regio’s in Nederland worden mensen ouder dan in andere; zo is de levensverwachting in Limburg lager dan in Zeeland.
Door de vergrijzing wordt recreatie een nog belangrijker reden om te verplaatsen.
Door de vergrijzing wordt recreatie een nog belangrijker reden om te verplaatsen.
Ouderen gaan steeds vaker (elektrisch) fietsen. Gezien de verdergaande vergrijzing lijkt de opmars van het fietsen nog niet ten einde.
Ouderen gaan steeds vaker (elektrisch) fietsen. Gezien de verdergaande vergrijzing lijkt de opmars van het fietsen nog niet ten einde.
Na 2030 komen veel woningen vrij door het overlijden van de babyboomgeneratie. In krimpregio’s dreigt leegstand, in de Randstad verlicht dit de druk op de woningmarkt.
Na 2030 komen veel woningen vrij door het overlijden van de babyboomgeneratie. In krimpregio’s dreigt leegstand, in de Randstad verlicht dit de druk op de woningmarkt.
Groei van het aantal oudere alleenstaanden leidt tot extra energieverbruik.
Groei van het aantal oudere alleenstaanden leidt tot extra energieverbruik.

De populariteit van de stad

De helft van de bevolking woont in de Randstad. Daar concentreert zich de bevolkingsgroei: in het verleden, nu, en ook in de toekomst.
De helft van de bevolking woont in de Randstad. Daar concentreert zich de bevolkingsgroei: in het verleden, nu, en ook in de toekomst.
De grote steden trekken van oudsher veel immigranten. In de toekomst komen er veel immigranten bij, maar veel emigranten verlaten het land.
De grote steden trekken van oudsher veel immigranten. In de toekomst komen er veel immigranten bij, maar veel emigranten verlaten het land.
In de toekomst zal de stroom binnenlandse migranten naar de grote steden en randgemeenten fors teruglopen, terwijl de stroom buitenlandse migranten op peil blijft. 
In de toekomst zal de stroom binnenlandse migranten naar de grote steden en randgemeenten fors teruglopen, terwijl de stroom buitenlandse migranten op peil blijft. 
Jongeren trekken naar de stad voor het volgen van een opleiding en het vinden van een eerste baan. De laatste jaren blijven jongeren in de grote stad wonen.
Jongeren trekken naar de stad voor het volgen van een opleiding en het vinden van een eerste baan. De laatste jaren blijven jongeren in de grote stad wonen.
Vroeger waren er weinig geboortes in de stad en veel op het platteland. Inmiddels is het geboortecijfer in de grote steden gestegen, terwijl dit op het platteland is gedaald.
Vroeger waren er weinig geboortes in de stad en veel op het platteland. Inmiddels is het geboortecijfer in de grote steden gestegen, terwijl dit op het platteland is gedaald.
Nu en ook in de toekomst neemt de bevolking van Amsterdam toe door een vestigingsoverschot uit binnen- en buitenland en natuurlijke groei.
Nu en ook in de toekomst neemt de bevolking van Amsterdam toe door een vestigingsoverschot uit binnen- en buitenland en natuurlijke groei.

Bronnen

In de infographics zijn de demografische cijfers voor de toekomst gebaseerd op de regionale bevolkings- en huishoudensprognose (2013) van het PBL en CBS.

De actuele en historische (demografische) cijfers zijn afkomstig van het CBS, en onder andere ontleend aan de elektronische database StatLine.