Scenario’s voor visievorming in het omgevingsbeleid
In maart 2023 publiceerde het PBL de Ruimtelijke Verkenning 2023. De scenariostudie helpt beleidsmakers en belanghebbenden die aan het omgevingsbeleid en het verwante sectorale beleid in ons land…
Om in 2050 klimaatneutraal te zijn, zijn forse veranderingen nodig in zowel de elektriciteits- en warmtevoorziening als de productie en het gebruik van brand- en grondstoffen. Dit betekent concreet…
Nieuwe vormen van governance, een essay over nieuwe vormen van bestuur met een empirische uitwerking naar de domeinen van voedselveiligheid en gebiedsgericht beleid
Maatschappelijke processen zoals globalisering en ICT zorgen voor een verschuiving van het beleidsproces, van 'government' naar 'governance' . Er is steeds meer sprake van bestuur gericht op…
Besluitvormingsmodellen in het transitieproces. Toegepast op vegetarisch voedsel
Het Nationaal Milieubeleidsplan 4 (NMP4) geeft aan dat voor hardnekkige milieuproblemen fundamentele omslagen in maatschappelijke systemen nodig zijn (transities). De overheid wenst transities te…
In dit rapport hebben we onderzocht hoe burgers zijn betrokken bij de besluitvorming rondom de Regionale Energiestrategieën (RES) in drie regio’s. Er zijn aanzienlijke verschillen rond de inzet van…
Leidraad milieubeleidsinstrumenten: Sturing binnen kaders
Het is vaak een zoektocht voor beleidsmakers en -beïnvloeders om effectieve interventies te vinden die gewenste veranderingen dichterbij kunnen brengen. Het doel van deze leidraad is om iedereen zo…
Landbouw in de Nationale Landschappen. Perspectief grondgebonden landbouw als drager van het cultuurlandschap
De Nota Ruimte geeft aan dat de grondgebonden landbouw in de Nationale Landschappen een belangrijke rol heeft als drager van het cultuurlandschap. Dit vormde voor het Milieu- en Natuurplanbureau (MNP)…
Nederland is op weg naar een duurzame toekomst en als belangrijk onderdeel daarvan naar een duurzaam energiesysteem. In dat veranderingsproces moeten telkens afwegingen worden gemaakt; afwegingen…
Het jaar 2050 lijkt nog ver weg, maar het klimaatdoel is ambitieus en de tijd die nodig is voor ingrijpende veranderingen in winning, transport en gebruik van energie is krap. Het PBL laat zien hoe de…
In deze notitie beschrijft het PBL hoe beleid zo kan worden vormgegeven dat er gaandeweg zicht komt op wat wel en niet werkt bij het oplossen van complexe (regionale) opgaven, zoals het verminderen…
Planbureau voor de Leefomgeving
