Ex-ante evaluatie van Green Deals Energie

Voor welke oplossingsrichtingen kiest de Rijksoverheid om de knelpunten van deelnemers aan Green Deals op het gebied van hernieuwbare energie en energiebesparing weg te nemen? En in hoeverre zullen de Green Deals leiden tot navolging onder niet-deelnemers? De ‘Ex-ante evaluatie van Green Deals Energie’ van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) laat zien dat de Rijksoverheid daadwerkelijk invulling wil geven aan haar beoogde faciliterende rol, maar nog niet alle knelpunten heeft kunnen wegnemen. Het Green Deal-beleid kan helpen om de kans op navolging door niet-deelnemers te vergroten, omdat het uitstralingseffect van succesvolle Green Deals groter zal zijn dan wanneer de projecten in de anonimiteit waren uitgevoerd.

Green deals stimulans voor energieke samenleving

De overheid wil met zogenoemde Green Deals groene initiatieven uit de samenleving ondersteunen. Bij de Green Deal-aanpak krijgt de maatschappij een grotere verantwoordelijkheid voor het realiseren van ‘groene groei’. De overheid ziet daarbij voor zichzelf vooral een faciliterende rol. Zo wil zij knellende regelgeving wegnemen, processen coördineren en regisseren, en de toegang tot de kapitaalmarkt vergemakkelijken.

In 2011 zijn 73 Green Deals afgesloten die vooral betrekking hadden op hernieuwbare energie en energiebesparing. Het PBL onderzocht vier thema’s:

windenergie op land
energieproductie uit vergisting van mest en biomassa
energiebesparing in de gebouwde omgeving
decentrale elektriciteitsopwekking met zonnepanelen

Kunnen Green Deals leiden tot bredere navolging?

De Rijksoverheid probeert daadwerkelijk invulling te geven aan haar faciliterende rol, maar heeft nog niet alle knelpunten kunnen wegnemen. Soms komt dit omdat de overheid afhankelijk is van overeenstemming met provincies (zoals bij de zoektocht naar geschikte locaties voor wind op land) of van toestemming van de Europese Commissie (zoals bij de toepassing als kunstmestvervanger van het restproduct van mestvergisting). Maatregelen die de overheid al wel heeft kunnen realiseren, zoals de uitbreiding van het aantal biomassasoorten dat mag worden meevergist en de grootschalige aanpak in de gebouwde omgeving, lijken kansrijk om gunstigere uitgangspunten voor bredere navolging te creëren.

Green Deal-beleid kan helpen om de kans op navolging door niet-deelnemers te vergroten, omdat het uitstralingseffect van succesvolle Green Deals groter zal zijn dan wanneer de projecten in de anonimiteit waren uitgevoerd. De actieve ondersteuning van de Rijksoverheid en decentrale overheden vergroot daarbij de kans dàt Green Deals succesvol zijn.