Monitor Nota Ruimte. De opgave in beeld

Met de Nota Ruimte stelt de rijksoverheid zichzelf voor een aanzienlijke opgave. Om de doelstellingen van die nota te realiseren, moeten de ontwikkelingen van de afgelopen jaren op tal van gebieden worden bijgestuurd. Zo gaat de verstedelijking ten koste van de groene ruimte, de kwetsbaarheid voor overstromingen en wateroverlast neemt toe en de diversiteit van stedelijke centra neemt af. Dat blijkt uit de studie 'Monitor Nota Ruimte. De opgave in beeld', van het Ruimtelijk Planbureau en het Milieu- en Natuurplanbureau.

Samenvatting

Achtergrond van de Monitor

De minister van VROM heeft het Ruimtelijk Planbureau (RPB) en het Milieu en Natuurplanbureau (MNP) gevraagd de feitelijke ruimtelijke ontwikkelingen te monitoren, in het licht van de in de Nota Ruimte omschreven doelen. De resultaten van deze monitor zullen worden gebruikt voor de tweejaarlijkse actualisatie van de Uitvoeringsagenda van de nota.

Monitor is een Nulmeting

Het rapport Monitor Nota Ruimte is een nulmeting waarin tevens de ruimtelijke ontwikkelingen worden beschreven die zich voordeden in de periode voorafgaand aan het vaststellen van de nota. In deze eerste rapportage worden daarom geen uitspraken gedaan over de mate waarin de gesignaleerde veranderingen in de ruimtelijke omgeving in lijn of juist in tegenspraak zijn met het voorgestane beleid. Wél wordt, daar waar mogelijk, aangegeven in hoeverre het nieuwe beleid het tij mee heeft of tegen de stroom in moet roeien.

Enkele hoofdboodschappen

De Nota Ruimte heeft het tij mee wat betreft de concentratie van wonen en werken in de Randstad, de verdichting van bestaand stedelijk gebied en de intensivering van het ruimtegebruik in stedelijke centra. Bovendien blijft de mate van bundeling van de verstedelijking stabiel.
Op het platteland heeft de nota het tij mee omdat sprake is van hergebruik van agrarische bedrijfsgebouwen, van enige clustering van industriële vormen van landbouw en omdat de ruimtelijke samenhang van natuurgebieden is toegenomen door aankoop en inrichting van gebieden voor de Ecologische Hoofdstructuur.
De grootste opgave voor de rijksoverheid ligt in het realiseren van de beoogde ruimtelijke kwaliteit. Hierbij heeft de nota de stroom vaak tegen. Zo sporen de ruimtelijke ontwikkelingen ten aanzien van de diversiteit van de stedelijke centra en van de woningvoorraad, in de periode voordat de nota van kracht werd, niet met de in de nota beoogde doelen; datzelfde geldt voor de balans tussen rood en groen. Ook de veiligheid tegen overstroming, het voorkómen van wateroverlast en het borgen en ontwikkelen van landschappelijke kwaliteit vragen aandacht van het nationale ruimtelijk beleid.
Natuurwaarden en milieukwaliteit zijn de afgelopen jaren op enkele punten verbeterd, zij het in een te laag tempo om te voldoen aan Europese afspraken.

Monitor is geen beleidsevaluatie

Deze monitor is nadrukkelijk geen beleidsevaluatie in de zin van een analyse van de uitvoering, doorwerking en effectiviteit van het beleid uit de Nota Ruimte. Het is vooral een instrument om de minister van VROM te ondersteunen in het zicht houden op de doelbereiking daarvan.

Website monitor nota ruimte beschikbaar

De website van de Monitor Nota Ruimte is nu beschikbaar. Deze website biedt u direct toegang tot de 66 indicatoren uit de Monitor. Elke indicator bestaat uit een figuur of kaart, een beschrijving van de toestand of ontwikkeling, en technische achtergrondinformatie. Deze informatie kunt u online bekijken of downloaden.