De ontwikkeling van een nieuw landelijk personenautoparkmodel

Op verzoek van het ministerie van IenW wordt een nieuw landelijk  personenautoparkmodel ontwikkeld, genaamd Strategisch Personenauto Rekenkader (SPARK). Met dit instrument kan op nationaal niveau de omvang en samenstelling van het personenautopark worden geraamd voor verschillende omgevingsscenario's en kunnen effecten van (fiscale) beleidsmaatregelen inzichtelijk worden gemaakt. Deze paper beschrijft de aanleiding, het ontwikkeltraject en geeft op hoofdlijnen de aanpak en de functionaliteiten weer.

Het model is nog in ontwikkeling. Op het moment van schrijven wordt de laatste hand gelegd aan de modelschattingen, waarna het model begin 2022 wordt gekalibreerd en gevalideerd.

Dynamische keuzemodellen en submodules

Met het model zullen uitspraken gedaan kunnen worden over de verwachte ontwikkeling op zowel de korte als langere termijn. Prognoses in de tijd voor verschijnselen die niet zo snel veranderen, zoals het autopark, worden accurater en stabieler door uit te gaan van de bekende huidige verdeling, en uitsluitend de veranderingen daarop te voorspellen. Daarom wordt binnen SPARK in de basis gebruik gemaakt van dynamische keuzemodellen die jaar-op-jaar worden toegepast. De omvang en samenstelling van het autopark en de kilometers worden voor elk jaar berekend, uitgaande van de situatie in het jaar ervoor. Daartoe bevat het model verschillende submodules, waaronder een dynamische huishoudsimulator, dynamische transactiemodellen voor veranderingen in het autobezit, discrete keuzemodellen om de autokeuze te bepalen en gebruiksmodellen. Het kunnen modelleren van de transitie naar emissievrij rijden vormt een belangrijk element in het nieuwe model.

Naast gebruik van CBS- en RDW-gegevens ook aanvullende enquêtes uitgevoerd

Voor de modelschattingen wordt gebruik gemaakt van gegevens uit verschillende
persoons-/huishoudensregisters van het CBS, het motorrijtuigenregister van de RDW en RDC-data. Daarnaast zijn twee aanvullende enquêtes uitgevoerd. Zo is aan de hand van een retrospectieve enquête beter inzicht verkregen in de “autobezit-biografie” van een huishouden en is aanvullend en gericht stated preference (SP) onderzoek uitgevoerd om het autokeuzegedrag op de particuliere markt beter te kunnen schatten en rekening te kunnen houden met attitudes van consumenten, met name voor wat betreft elektrische auto’s. Voor het keuzegedrag op de zakelijke leasemarkt is via de VNA enquête-informatie verkregen uit verschillende jaargangen van het Nationaal Zakenauto Onderzoek (NZO).

Auteurs

PBL Auteurs
Jordy van Meerkerk
Overige auteurs
Konstanze Winter (RWS)
Marco Kouwenhoven (Significance)

Kenmerken

Publicatietitel
De ontwikkeling van een nieuw landelijk personenautoparkmodel
Publicatiedatum
26 november 2021
Publicatie type
Publicatie
Aantal pagina's
15
Publicatietaal
Nederlands
Uitgave
Bijdrage aan het Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 25 en 26 november 2021, Utrecht
Productnummer
4818