De prijs van proteïnen: Landbeslag en CO2-voetafdruk van vlees, zuivel, vis en vleesvervangers

Veehouderij, visserij en aquacultuur kunnen grote effecten hebben op natuur en milieu. Een algemene methode om deze effecten in kaart te brengen, is de levenscyclusanalyse (LCA); een internationaal toegepaste en gestandaardiseerde methode (ISO 14040 en 14044). LCA’s kunnen dienen om belangrijke schakels in een productieketen te identificeren of om producten op milieubasis met elkaar te vergelijken. Het PBL heeft 52 studies bekeken die zijn gedaan naar de milieueffecten van dierlijke en plantaardige eiwithoudende producten, waarbij vooral is gekeken naar landbeslag en emissies van broeikasgassen. Het doel betrof de beantwoording van drie vragen:

• Welke variatie zit er in de uitkomsten?
• Wat zijn de belangrijkste factoren in de uitkomsten?
• Wat zijn de oorzaken van verschillen tussen producten?

Het verschil in broeikasgasemissies tussen het meest klimaatvriendelijke eiwitproduct en het meest klimaatonvriendelijke product kan oplopen tot een factor honderd. De verschillen waren voornamelijk terug te voeren op verschillen in productiesystemen in de rundveehouderij en visserij. De uitkomsten voor varkens- en pluimveeproducten vertonen veel minder variatie dan die voor rundvlees- en visproducten. Dit is voornamelijk terug te voeren op de grote verschillen in de productiesystemen in de rundveehouderij en de visserij, in tegenstelling tot kleine verschillen in de productiesystemen in de varkens- en pluimveehouderij.

Het landbeslag op zowel akkers als weidegronden varieert ook sterk per product. Voor rundvlees kan dit oplopen tot 2000 m2 per kg eiwit, terwijl voor kippenvlees dit slechts circa 30 m2 per kg eiwit bedraagt. In de productieketens zijn qua milieueffecten de productie van veevoer en de veehouderij vaak de belangrijkste bronnen van emissies.