De wetenschap rond koolstofschuld

In het wetenschappelijke, publieke en politieke debat over het gebruik van biomassa (of biogrondstoffen) is 'koolstofschuld' een veelvoorkomend begrip. Deze term verwijst naar de vraag of het gebruik van biogrondstoffen, vooral voor bio-energie, een positieve of negatieve bijdrage levert aan het tegengaan van klimaatverandering. Het gaat daarbij met name om de CO2-uitstoot uit bodems en vegetatie die kan ontstaan door het oogsten van vooral houtige biomassa uit landbouw en bosbouw.

Het rapport beschrijft waarom biogrondstoffen afkomstig uit 'goed beheerde' bossen niet automatisch een bron met nul of lage emissies zijn, noch ondersteunt het de bewering ze per definitie een CO2-uitstoot genereren die hoger is dan gerelateerd aan het gebruik van fossiele grondstoffen. Simpele voorbeelden worden gebruikt om aan te tonen hoe het leveren en gebruiken van biomassa uit bossen kan leiden tot zeer hoge emissies (een 'koolstofschuld'), verwaarloosbare netto-uitstoot ('koolstofneutraliteit') of netto-negatieve emissies (een 'koolstofwinst'). Beslissingen over bosbeheerpraktijken en over hoe biogrondstoffen worden benut, bepalen welk van deze uitkomsten zich voordoet. 

Wetenschappelijke literatuur rapporteert zeer uiteenlopend over de koolstofschuld en het blijkt uitdagend voor belanghebbenden om consensus te bereiken over de implicaties van wetenschappelijke bevindingen voor het gebruik van vooral houtige biogrondstoffen als energiebron of voor andere producten. Dit komt doordat studies: 

  • verschillende soorten bossen en bosbeheerpraktijken onderzoeken;
  • verschillende eindgebruikers en verwerkingsketens voor de biomassa aannemen;
  • verschillende (en soms ongeschikte) berekeningsmethoden toepassen; 
  • verschillende onderzoeksvragen behandelen (die niet altijd expliciet worden vermeld).

Het rapport, dat geschreven is in nauwe samenwerking met vier wetenschappers met een bewezen staat van dienst op dit gebied, waarschuwt voor het trekken van gegeneraliseerde conclusies op basis van de resultaten van individuele studies of voor simplistische interpretaties van koolstofbalansen in bossen. Ook is een hoofdstuk gewijd aan overwegingen voor beleid, met name voor het gebruik van biogrondstoffen voor energie. We geven een aanzet tot technische methoden die het effectieve gebruik van biogrondstoffen, voor zowel energie- als niet-energiegerelateerde toepassingen, kunnen ondersteunen, met als doel nul of lage CO2-uitstoot te garanderen.

Deze publicatie is nog niet volledig toegankelijk. Op korte termijn zal de publicatie vervangen worden door een toegankelijke versie.

Auteurs

PBL Auteurs
Bart Strengers
Overige auteurs
Robert Matthews
Göran Berndes
Annette Cowie
Jérôme Laganière

Kenmerken

Publicatietitel
On the science of carbon debt
Publicatiedatum
25 oktober 2024
Publicatie type
Rapport
Aantal pagina's
270
Publicatietaal
Engels
Productnummer
4907