Hoe grote nieuwbouwwijken aan de stadsranden veranderen

Lessen uit de Vinex-wijken voor de ontwikkeling van toekomstige grootschalige nieuwbouw-gebieden

Nederland staat voor een enorme woningbouwopgave. Het Rijk heeft de doelstelling uitgesproken dat tot en met 2030 nagenoeg één miljoen woningen aan de woningvoorraad toegevoegd moeten worden. De intentie is hierbij om een substantieel deel van deze woningen in grootschalige nieuwbouwwijken op uitleglocaties in de 17 NOVEX-gebieden te realiseren. In deze studie licht het PBL toe hoe de Vinex-wijken als vergelijkbare ontwikkellocaties tussen 2008 en 2020 door nieuwbouw en selectieve verhuisstromen zijn veranderd en wat beleid van deze processen kan leren om toekomstige nieuwbouwwijken vorm te geven.

De Vinex-wijken in de afgelopen 15 jaar: duurdere nieuwe huizen en rijkere bewoners

Het Vinex-beleid tussen 1995 een 2005 beoogde met de ontwikkeling van de Vinex-wijken de realisatie van kwalitatief hoogwaardige woonwijken aan de stadsranden. De nadruk in de woningbouwprogrammering kwam daarbij te liggen op grondgebonden woningen in de koopsector voor voornamelijk stedelijke middenklasse-gezinnen. Het PBL laat in deze studie zien dat deze relatief eenzijdige samenstelling van de woningvoorraad door nieuwbouw in de periode 2008 tot 2020 verder richting grotere en daarmee duurdere eengezins-koophuizen is opgeschoven. Deze woningen werden in toenemende mate gekocht door gezinnen met een hoger inkomen.

Lessen voor de grootschalige nieuwbouwwijken in de NOVEX-gebieden

De doorontwikkeling van de Vinex-wijken in de laatste 15 jaar lijkt verklaarbaar: de wijken zijn uitgegroeid tot populaire woonplekken aan de stadsranden. Toch signaleren we in deze ontwikkelingen een aantal belangrijke leerpunten: zo is het aan te raden dat betrokken partijen de wijkontwikkeling minder als project beschouwen en een duidelijkere visie formuleren over de functie van de nieuwbouwwijken op de lange termijn. Daarbij zou het helpen om beter in kaart te brengen hoe deze wijken zich tot andere gebieden in de stadsregio verhouden, en of er uitsorteringsprocessen en selectieve verhuisstromen plaatsvinden. Daarnaast kan al bij het intekenen van de nieuwe wijken beter rekening gehouden worden met een sterke padafhankelijkheid bij de doorontwikkeling van de wijk en veranderende woonbehoeften door demografische processen die in de loop van de tijd zullen optreden. 

Auteurs

PBL Auteurs
Christian Lennartz
Overige auteurs
Pier de Vries (Ministerie van BZK)

Kenmerken

Publicatietitel
Hoe grote nieuwbouwwijken aan de stadsranden veranderen
Publicatiesubtitel
Lessen uit de Vinex-wijken voor de ontwikkeling van toekomstige grootschalige nieuwbouw-gebieden
Publicatiedatum
16 mei 2024
Publicatie type
Rapport
Aantal pagina's
49
Publicatietaal
Nederlands
Productnummer
4785