Oefenen met de toekomst: ongemakkelijk én inspirerend

Om hun werk zo goed mogelijk te doen proberen planologen, stedenbouwkundigen en verkeerskundigen zich een beeld te vormen wat de toekomst gaat brengen. En die toekomst is met een grote onzekerheid omgeven. In een wereld waarin grote transities staan te gebeuren, technologische ontwikkeling soms razendsnel gaat, de samenleving steeds complexer wordt en overheden op zoek zijn naar nieuwe verhoudingen ten opzichte van burgers, markt en elkaar, meer een meer sprake van ‘diepe onzekerheid’. We weten niet welke kant het opgaat, wat we later belangrijk vinden, hoe ontwikkelingen elkaar beïnvloeden. In deze paper geven we inzicht in het hoe en waarom van scenario’s, de grote onzekerheden waartoe we ons daarin verhouden en schetsen we de hoofdlijnen van vier verschillende toekomsten.

Onzekerheid omarmen

Goed voorbereid zijn op de toekomst betekent onzekerheid omarmen, niet marginaliseren. Meer data en betere modellen helpen namelijk niet bij fundamentele onzekerheid over technologische en sociaal-culturele ontwikkelingen. Bovendien, de toekomst is niet leeg maar wel open. Het maakt uit welke keuzes we maken (of nalaten te maken). Scenario’s helpen om onzekerheid te verkennen, inzicht te krijgen in wat je zou kunnen willen en om de mogelijke consequenties daarvan te doordenken.

Vier scenario’s voor denkbare toekomsten

Daarom heeft het PBL, geïnspireerd door denkers/onderzoekers als Glenn Lyons en Anthony Townsend, vier scenario’s ontwikkeld voor denkbare toekomsten voor mobiliteit en verstedelijking in Nederlandse stedelijke regio’s. Aan de scenario’s liggen een aantal kernonzekerheden ten grondslag rondom technologische ontwikkeling, sturingsmacht, sociaal-culturele kenmerken van de samenleving en de houding ten opzichte van mens, leefomgeving en economie. Het zijn kwalitatieve, verhalende scenario’s met een exploratief karakter en normatieve elementen.

Doel van deze scenario’s:

  • Het inzicht vergroten in belangrijke ontwikkelingen rondom stedelijke ontwikkeling, infrastructuur en mobiliteit en de relaties daartussen, in alternatieve benaderingen van bestaande beleidsvraagstukken en in nieuwe vraagstukken.
  • De communicatie ondersteunen tussen actoren uit verschillende domeinen en actoren, uiteenlopende verwachtingen en wensen over de toekomst bespreekbaar te maken en zo maatschappelijke en beleidsdebatten te structureren.
  • Diverse partijen die actief zijn in debatten over stedelijke ontwikkeling, infrastructuur en mobiliteit betrekken bij reflectie op bestaande beleidsstrategieën en te inspireren nieuwe wegen te verkennen.

Auteurs

PBL Auteurs
David Hamers Danielle Snellen Kersten Nabielek

Kenmerken

Publicatietitel
Oefenen met de toekomst: ongemakkelijk én inspirerend
Publicatiedatum
22 november 2018
Publicatie type
Artikel
Aantal pagina's
15
Publicatietaal
Nederlands
Productnummer
3399