Trajecten naar een klimaatneutrale Nederlandse industrie met klimaatneutrale grondstoffen

Achtergrondstudie binnen het project Trajectverkenning Klimaatneutraal 2050

In dit achtergronddocument, dat onderdeel is van de PBL-studie ‘Trajectverkenning Klimaatneutraal Nederland 2050’, worden drie trajecten beschreven richting een klimaatneutrale industrie. Ook worden beleidsopties verkend die de industrie kunnen stimuleren en helpen klimaatneutraal te worden, en die aansluiten bij de genoemde trajecten. De drie trajecten zijn gebaseerd op bestaande plannen en diverse studies, zowel uit binnenland als buitenland. Op basis van publieke data over de productieprocessen zijn voor de drie trajecten de energie- en grondstofvraag en emissies per sector in de tijd uitgestippeld. 

Productie van hernieuwbare koolwaterstoffen voor brandstof en grondstof vervult sleutelrol

De productie van alternatieven voor fossiele koolwaterstoffen (met name olie) als brandstof (voor met name lucht- en scheepvaart) en chemische grondstof moet grotendeels nog van de grond komen. Vanwege de verwachte enorme schaal van deze industrie kan de opbouw hiervan ingrijpende gevolgen hebben voor de structuur en ruimtelijke verdeling van de Nederlandse industrie. Er is een veelheid aan productieroutes mogelijk, waarbij biogrondstof, CO2 en afval de koolstofbronnen vormen en waterstof ook een belangrijke rol als grondstof vervult.

Robuuste elementen in de trajecten en belangrijkste onzekerheden

De trajecten zijn omgeven met stuurbare onzekerheden (hoe zal het beleid eruit zien, waar wordt geïnvesteerd in infrastructuur) en minder goed stuurbare onzekerheden (wat gebeurt er in het buitenland, welke innovatie vindt plaats). Desondanks zijn er enkele robuuste aspecten die in alle trajecten terugkomen: 

  • Zeer grote toename in de vraag naar elektriciteit in de industrie, ten minste een factor 2,5 ten opzichte van de huidige vraag. 
  • We voorzien een blijvende vraag naar CO2-infrastructuur in de komende decennia, vooral voor afvang en opslag en later ook voor gebruik van CO2 in de industrie. 
  • De vraag naar waterstof in de industrie zal naar verwachting groeien en mede door het huidige beleid geleidelijk door groene waterstof worden vervangen.
  • Aardgas (als energiedrager en grondstof) en aardolie (als grondstof), voor het overgrote deel geïmporteerd, blijven tot ten minste 2040 belangrijk in Nederland, mogelijk zelfs tot voorbij 2050.
  • Biogrondstof is voornamelijk nodig als grondstof voor de chemie en voor de productie van transportbrandstoffen.

Auteurs

PBL Auteurs
Dick van Dam Mariësse van Sluisveld Bert Daniels Bart Strengers

Kenmerken

Publicatietitel
Trajecten naar een klimaatneutrale Nederlandse industrie met klimaatneutrale grondstoffen
Publicatiesubtitel
Achtergrondstudie binnen het project Trajectverkenning Klimaatneutraal 2050
Publicatiedatum
24 april 2024
Publicatie type
Rapport
Aantal pagina's
78
Publicatietaal
Nederlands
Productnummer
5211