De betalingsbereidheid van burgers voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer

Ruim een kwart van de Nederlandse bevolking is bereid te doneren voor natuur- en landschapsbeheer door agrariërs. Dit blijkt uit een studie van het PBL in samenwerking met het NWO-programma ‘Biodiversiteit Werkt’, waarin mensen een concreet verzoek tot donatie ontvingen voor het project ‘Boeren voor Natuur’ in Twente.

Bij de Boeren voor Natuur-aanpak accepteren boeren een hogere grondwaterstand en gebruiken zij geen kunstmest en pesticiden op hun land. In ruil daarvoor ontvangen ze compensatie voor gederfde inkomsten. In Twente heeft de methode aantoonbaar positieve effecten op de biodiversiteit in een nabijgelegen natuurgebied. Voor opschaling is beperkt overheidsfinanciering beschikbaar, waardoor opschaling mede afhankelijk is van vrijwillige bijdragen uit de samenleving.

In deze studie is de bereidheid onderzocht van individuele burgers om vrijwillig bij te dragen aan een fonds voor de opschaling van de Boeren voor Natuur-benadering. Het experiment werd uitgevoerd met 2.700 deelnemers van het TNS-NIPO panel, representatief voor de Nederlandse bevolking.

Betalingsbereidheid afhankelijk van anderen

Gevraagd naar de bereidheid om bij te dragen aan agrarisch natuurbeheer en/of landschapsbehoud geeft iets minder dan de helft van de respondenten aan dat te willen. Wordt bij het verzoek een incassoformulier toegevoegd, dan zegt ruim een kwart van de mensen te willen betalen. Van deze groep maakt ongeveer een derde (7% van het totaal aantal respondenten) daadwerkelijk geld over, gemiddeld 17 euro.

Donatiegedrag hangt samen met overtuigingen (rol overheid in agrarisch-natuurbeheer, belang biodiversiteit), preferenties (sociale voorkeuren, voorkeur voor biologische producten) en respondent karakteristieken (inkomen, opleiding, politieke kleur). Dit is in lijn met de literatuur over vrijwillig donatiegedrag. Vooral verwachtingen over het gedrag van anderen (doneert de buurman ook) en de veronderstelde legitimiteit van de donatievraag (is men het er mee eens dat natuurbeheer in sterkere mate afhankelijk wordt van medefinanciering door burgers) spelen een belangrijke rol.

Resultaten relevant voor crowdfunding

De betalingsbereidheid voor agrarisch natuurbeheer blijkt groter dan voor landschapsbehoud. In het geval van agrarisch natuurbeheer verdubbelt de betalingsbereidheid bovendien als het gaat om initiatieven met meerdere boeren in een groter gebied. Die hebben meer impact op natuur. Deze kennis kan worden gebruikt bij het vormgeven van crowdfunding, door betalingen afhankelijk te maken van het beoogde effect en/of de bijdragen van anderen.