Per 1 juli 2021 is de Wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn) ingevoerd. Een consortium van PBL, RIVM en WUR monitort en evalueert op structurele basis het beleidsprogramma bij deze wet.
Het kabinet wil met het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering (PSN) het behoud en herstel van de beschermde natuur waarborgen en hiermee ook ruimte maken voor economische en maatschappelijke activiteiten. Dit doet het kabinet door een combinatie van bron-, natuurherstel- en ruimtelijke maatregelen. Het kabinet heeft doelen voor de reductie van de stikstofneerslag voor 2025, 2030 en 2035 in de Wet stikstofreductie en natuurverbetering vastgelegd. Het DG Landelijk Gebied & Stikstof (DG LG&S) van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft een consortium van PBL, RIVM en WUR verzocht om de voortgang van het beleidsprogramma op structurele wijze te monitoren en te evalueren. Het doel is informatie te leveren over de voortgang van het PSN en het bijdragen aan de bijsturing van beleid gericht op stikstof en natuur.
Laatste publicatie
Op 26 oktober 2023 is het RIVM-rapport Monitor stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden verschenen. Dit is een update van het in 2022 verschenen rapport. Het RIVM rapporteert dat in 2030 op 30 procent van het areaal stikstofgevoelige natuur in Natura 2000-gebieden de stikstofneerslag onder de kritische depositiewaarde zal liggen. Dat is lager dan in 2022 werd gerapporteerd. Dit komt vooral doordat de kritische depositiewaarden in 2023 zijn herzien op basis van nieuw wetenschappelijk onderzoek. Uit de nieuwste cijfers blijkt dat Nederland de wettelijke doelen voor 2030 en 2035 op basis van het beleid tot 1 mei 2022 naar verwachting niet gaat halen.
Publicatiereeks
Het consortium brengt vier verschillende rapportages uit met ieder een eigen verschijningsfrequentie. Het gaat hierbij om monitoring en evaluatie over zowel gerealiseerde als verwachte (beleids)ontwikkelingen:
- Het eerste rapport van het consortium beschrijft de ontwikkeling van de stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden. Dit rapport verschijnt jaarlijks.
- Het tweede rapport beschrijft de voortgang en effecten van stikstofreductie- en natuurherstelmaatregelen van het PSN. Dit rapport verschijnt om de twee jaar, voor het eerst eind 2023.
- Het derde rapport evalueert sociaal-economische effecten en doeltreffendheid en doelmatigheid van het PSN. Ook dit rapport verschijnt om de twee jaar. Het eerste rapport (eind 2023) zal vooral nog methodologische uitwerking bevatten.
- Ten slotte beschrijft het vierde rapport de landelijke staat van instandhouding en doelbereik in Natura 2000-gebieden, en het doelbereik op gebiedsniveau. Dit rapport verschijnt om de zes jaar.
Projectorganisatie
Met deze reeks rapporten richt het consortium van PBL, RIVM en WUR zich op structurele informatievoorziening over zowel vastgesteld, voorgenomen als geagendeerd beleid. Analyses worden afgestemd met de – eveneens periodieke – Klimaat- en Energieverkenning. De consortiumpartners opereren op basis van gelijkwaardigheid. Een stuurgroep van drie betrokken sectorhoofden van PBL, RIVM en WUR fungeert als opdrachtgever. Er is een maandelijks accountoverleg met DG LG&S, de verzoeker van de studie. Daarnaast wordt een beleidsklankbordgroep van Rijk en provincies ingesteld en een maatschappelijke klankbordgroep. Deze groepen denken mee bij de verdere ontwikkeling van de monitoring en reflecteren op concept-resultaten. Op termijn wordt de monitor mogelijk uitgebreid naar de thema’s uit het Nationaal Programma Landelijk Gebied; hierover loopt een verkennning die niet binnen dit project valt.
PBL-dossier stikstof en natuur
Naast de rapporten van het programma Monitoriong en Evaluatie Stikstofreductie en Natuurverbetering brengt het PBL andere publicaties uit over het onderwerp stikstof en natuur. Deze vindt u in het PBL-onderwerp stikstof en natuur.