Publicaties
Op deze pagina vindt u een overzicht van alle publicaties uit het project Monitoring en Evaluatie Stikstofreductie en Natuurverbetering.
Syntheserapport Monitoring en Evaluatie van het programma Stikstofreductie en Natuurverbetering (2024)
28-02-2024 | rapport
Op 28 februari 2024 is het eerste syntheserapport Monitoring en Evaluatie van het programma Stikstofreductie en Natuurverbetering verschenen. In dit rapport wordt geconstateerd dat de stikstof- en natuurmaatregelen die het kabinet-Rutte IV sinds 2021 heeft ingezet, positief bijdragen aan de toekomstige kwaliteit van de natuur. Verder daalt naar verwachting de gemiddelde overschrijding van de kritische depositiewaarden met een derde tot 2030, maar liggen de wettelijke stikstofdoelen ver buiten bereik. Voor de natuurherstelmaatregelen die sinds 2021 zijn genomen geldt dat de voortgang en effecten niet bekend zijn. Daarvoor zijn onvoldoende gegevens beschikbaar. Dit vraagt dringend om verbetering.
Sociaaleconomische effecten van stikstofbronmaatregelen en natuurmaatregelen (2024)
28-02-2024 | rapport
In dit rapport zoomen we in op drie sociaaleconomische aspecten van het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering. Allereerst hebben we gekeken naar de maatschappelijke onrust die is ontstaan door het gevoerde beleid. Beleidsvoornemens met mogelijk vergaande gevolgen zijn geland in een voedingsbodem van zorgen over de toekomst en gevoelens van collectieve machteloosheid. Ten tweede keken we naar effecten van de maatregelen op economie en arbeid. Van de beschouwde maatregelen hebben de beëindigingsregelingen uit 2023 en 2024 het grootste effect op de toegevoegde waarde van de veehouderij. Ten slotte is gekeken naar de gevolgen van het beleid voor de vergunningverlening. Hier is de conclusie dat met de huidige aanpak weinig verlichting is te verwachten. Dit komt doordat op veel plekken stikstofgevoelige natuur blijft bestaan waar de kritische depositiewaarde wordt overschreden.
Verwachte effecten van voorgenomen natuur- en stikstofbronmaatregelen op de toestand van de natuur (2024)
28-02-2024 | rapport
Dit rapport analyseert de verwachte effecten van de provinciale natuurherstelplannen in het kader van het Uitvoeringsprogramma Natuur (2021-2030). Deze plannen zijn nu onderdeel geworden van het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering. Het totale budget is 2,85 miljard euro. Voor de helft hiervan waren de plannen concreet genoeg om door te rekenen. Berekeningen met het Model for Nature Policy laten zien dat de plannen leiden tot een substantiële verbetering van de omgevingscondities en dat daarmee een positief effect op het potentieel duurzaam voorkomen van dier- en plantensoorten kan worden verwacht. Het rapport beveelt aan stikstofbronmaatregelen ruimtelijk te prioriteren op ecologisch en beleidsmatig meest relevante plekken, en beveelt afstemming met natuurherstelmaatregelen aan.
Voortgang stikstofbronmaatregelen en verwachte effecten in 2030 (2024)
28-02-2024 | rapport
Dit rapport laat de voortgang zien van maatregelen uit het beleidsprogramma, die gericht zijn op de reductie van stikstofemissies en – daaruit volgend – deposities op stikstofgevoelige natuur. Het gaat om maatregelen in de landbouw, industrie, mobiliteit en bouw. De verwachting is dat de depositie tussen 2021 en 2030 daalt met 210 mol stikstof per hectare. Deze daling is voor een kwart toe te schrijven aan het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering en de recente Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties met piekbelasting (Lbv-plus) uit de aanpak piekbelasting. De rest van de daling komt door vermindering van emissies uit het buitenland en door ander beleid en ontwikkelingen – waaronder het vervallen van de degoratie van de Nitraatrichtlijn.
Voortgang en effecten van natuurmaatregelen (2024)
28-02-2024 | rapport
Dit rapport gaat over de voortgang en effecten van de sinds 2021 ingezette natuurherstelmaatregelen. Er waren echter onvoldoende bruikbare gegevens beschikbaar om hiervan een goed overzicht te geven. Data- en informatievoorziening over maatregelen, omgevingscondities, soorten en habitattypen is op dit moment versnipperd en onvolledig. Het rapport doet daarom aanbevelingen voor verbetering. Om goed de effecten van de natuurmaatregelen te kunnen evalueren, moet al voor de verstrekking van subsidies duidelijk zijn welke monitoring noodzakelijk is om achteraf de effecten in beeld te kunnen brengen. Daarnaast is het belangrijk om de informatievoorziening op orde te brengen zodat de informatie ook eenduidig en optelbaar is. Een goede en structurele informatievoorziening vraagt langjarige financiering.
Analysekader doeltreffendheid en doelmatigheid van stikstof- en natuurbeleid (2024)
28-02-2024 | rapport
In de volgende evaluatieronde zullen we meer aandacht besteden aan de analyse van de doeltreffendheid en doelmatigheid van het beleid. Dit rapport beschrijft het analysekader hiervoor. Het analysekader geeft aandacht aan de afbakening van de mee te nemen beleidsmaatregelen, omdat niet op voorhand duidelijk is welke stikstof- en natuurmaatregelen buiten het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering vallen maar toch relevant zijn. Ook zijn er beleidsmaatregelen die niet primair bedoeld zijn om effect te hebben op de stikstofgevoelige natuur, maar dit wel als neveneffect hebben. Daarnaast beveelt het rapport aan om voor iedere meegenomen beleidsmaatregel een beleidstheorie te formuleren, en hierbij rekening te houden met de interactie tussen die beleidsmaatregelen en ander beleid en autonome ontwikkelingen.
Monitor stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden (2023)
26-10-2023 | rapport
Het RIVM laat in dit rapport de ontwikkeling van de stikstofdepositie op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden zien. In 2030 ligt naar verwachting op 30 procent van het areaal gevoelige natuur in Natura 2000-gebieden de stikstofneerslag onder de kritische depositiewaarde. Dit is lager dan vorig jaar is geraamd. Dit komt vooral omdat de kritische depositiewaarden in 2023 zijn herzien op basis van nieuw wetenschappelijk onderzoek. Uit de nieuwste cijfers blijkt dat Nederland de stikstofdoelen op basis van het beleid tot 1 mei 2022 niet gaat halen.
Monitor stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden (2022)
24-10-2022 | rapport
Het RIVM laat in dit rapport de ontwikkeling van de stikstofdepositie op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden zien. Het RIVM rapporteert dat in 2005 op 20 procent van het areaal gevoelige natuur in Natura 2000-gebieden de stikstofneerslag onder de kritische depositiewaarde lag. Naar verwachting zal dit - nog zonder de maatregelen uit de Wet stikstofreductie en natuurverbetering - toenemen tot ongeveer 43 procent in 2030.
Verkenning werkprogramma monitoring en evaluatie stikstofreductie en natuurverbetering
17-12-2021 | rapport
In dit rapport uit 2021 heeft het consortium de mogelijkheden verkend voor een werkprogramma voor de monitoring en evaluatie van het beleidsprogramma.