Eens een buitenstaander, altijd een buitenstaander? De toegankelijkheid van de landelijke woningmarkt voor plattelandsbewoners en aspirant-nieuwkomers

In hoeverre slagen mensen die geneigd zijn te verhuizen en een voorkeur hebben voor landelijk wonen erin deze voorkeur te realiseren in de gewenste gemeente? Eén van de meest prangende vragen in de literatuur over rurale gentrificatie – dat wil zeggen het proces waarin in bepaalde landelijke dorpen of buurten minder welvarende plattelandsbewoners moeten plaatsmaken voor gegoede nieuwkomers – is of plattelandsbewoners worden verdrongen op de landelijke woningmarkt door meer koopkrachtiger aspirant-nieuwkomers. Vooral op lokaal niveau bestaan er zorgen dat het voor plattelandsbewoners lastig is om binnen de eigen gemeente te verhuizen vanwege de vraag naar landelijk wonen door relatief koopkrachtige nieuwkomers. Uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat plattelandsbewoners in Nederland niet meer moeite hebben met het realiseren van hun landelijke locatievoorkeur dan aspirant-nieuwkomers, zoals stedelingen.

Ondanks dat aspirant-nieuwkomers doorgaans kapitaalkrachtiger zijn dan plattelandsbewoners en dat in veel plattelandsgebieden de uitstroom minder kapitaalkrachtig is dan de instroom, geldt dat plattelandsbewoners die willen verhuizen naar een landelijk gebied binnen de eigen gemeente daar vaker in slagen dan aspirant-nieuwkomers. Aspirant-nieuwkomers hebben een grotere kans om te verhuizen naar een andere locatie dan aanvankelijk gewenst. Daarbij hebben stedelingen een grotere kans om te verhuizen naar een stedelijk gebied en hebben niet-stedelingen een grotere kans om te verhuizen naar een landelijk gebied in een andere gemeente dan aanvankelijk gewenst.

De huidige woonlocatie bepaalt hiermee in belangrijke mate of de landelijke locatievoorkeuren aangepast dan wel gerealiseerd worden. Dat aspirant-nieuwkomers minder vaak hun landelijke locatievoorkeur realiseren en vaker naar elders uitwijken dan plattelandsbewoners die binnen het landelijk gebied van de eigen gemeente willen verhuizen, is mogelijk een indicatie dat de landelijke locatievoorkeuren van aspirant-nieuwkomers minder rigide zijn dan die van plattelandsbewoners die binnen het landelijk gebied van de eigen gemeente willen verhuizen. De bevindingen wijzen ook op het belang van de band met de gewenste gemeente en gehechtheid aan de plaats boven financiële hulpbronnen voor de mate waarin individuen hun landelijke locatievoorkeur realiseren dan wel aanpassen.

Voor deze studie is gebruik gemaakt van een grootschalig enquêteonderzoek (WoON 2006), dat is verrijkt met administratieve gegevens van het longitudinale Sociaal Statistisch Bestand (SSB) van het CBS en een multilevel multinomiaal logistisch regressiemodel.

Auteurs

Carola de Groot, Femke Daalhuizen, Frank van Dam en Clara H. Mulder

Kenmerken

Publicatietitel
Eens een buitenstaander, altijd een buitenstaander? De toegankelijkheid van de landelijke woningmarkt voor plattelandsbewoners en aspirant-nieuwkomers
Publicatiedatum
20 mei 2012
Publicatie type
Publicatie
Tijdschrift
Journal of Rural Studies, 28, pp. 302-313
Productnummer
841