Quickscan van twee beleidspakketten voor het vervolg van de structurele aanpak stikstof

Het PBL is door het kabinet verzocht om het effect van twee beleidspakketten te analyseren om de stikstofuitstoot uit de landbouw terug te dringen en de natuur te verbeteren. Beide pakketten leiden tot vermindering van stikstofdepositie. De potentiële natuurverbetering is groter in het pakket dat gericht is op stikstofreductie én extensivering van de landbouw. In beide pakketten is de verbetering afhankelijk van het slagen van een aanzienlijke uitvoeringsopgave.

Aaldrik Tiktak

Om verdere stappen te zetten in de oplossing van de stikstofproblematiek en om goede condities voor Vogel- en Habitatrichtlijnsoorten te realiseren, hebben de ministeries van Financiën en van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit op ambtelijk niveau twee denkbare beleidspakketten opgesteld. Deze beleidspakketten zijn aanvullend op de zogeheten structurele aanpak stikstof en natuurversterking, die het kabinet in 2020 publiceerde. Beide pakketten maken gebruik van opkoopregelingen om de veestapel met een derde te laten krimpen. Variant A is een integraal pakket gericht op stikstofreductie én op de extensivering van de landbouw rond Natura 2000-gebieden en in veenweidegebieden. Variant B is vooral gericht op stikstofreductie.

Een integrale aanpak biedt meer perspectief voor natuurwinst

Volgens de ramingen die het PBL in deze quickscan heeft verricht, leiden de beleidsvarianten ertoe dat in 2030 75 procent (variant B) tot 80 procent (variant A) van de Vogel- en Habitatrichtlijnsoorten op land in condities leeft die geschikt zijn voor een gunstige staat van instandhouding. Variant A haalt ten opzichte van variant B meer natuurwinst omdat in deze variant naast stikstofreductie wordt ingezet op extensivering van de landbouw rond Natura 2000-gebieden en in veenweidegebieden. De ambities in de voorgelegde maatregelenpakketten zijn groot en zouden binnen 10 jaar gerealiseerd moeten worden. Het uitvoeringstempo is daarmee ongekend hoog, terwijl de maatregelpakketten een beroep doen op beleidsinstrumenten die momenteel alleen op veel kleinere schaal worden toegepast. Beide varianten steunen sterk op grootschalige opkoop en eventueel onteigening van veehouderijen. Ook wordt ingezet op maatregelen die nog ontwikkeld moeten worden.

Deze versie vervangt een eerdere versie waarin in bijlage 1 het derde spoor aan maatregelen toegekend was aan pakket B. Dat is rechtgezet. Voor de hoofdtekst heeft dit geen consequenties. Verder zijn in deze versie de figuren in PBL huisstijl opgemaakt.

Het ministerie van LNV vroeg op 2 mei 2022 om een toelichting op de berekende broeikasgasemissiereductie van in totaal 5 megaton CO2-eq., die in deze PBL-publicatie als effect van twee verschillende beleidspakketten is gerapporteerd. De antwoorden op deze vraag kunt u vinden in de notitie "toelichting op de berekening van de broeikasgasemissies" in het navigatiemenu.

Auteurs

PBL Auteurs: Aaldrik Tiktak Daan Boezeman Gert Jan van den Born Arjen van Hinsberg

Kenmerken

Publicatietitel: Quickscan van twee beleidspakketten voor het vervolg van de structurele aanpak stikstof
Publicatiedatum: 6 september 2021
Publicatie type: Rapport
Aantal pagina's: 43
Publicatietaal: Nederlands
Productnummer: 4694