Onderzoeksprogramma PBL 'Regiodeals voor brede welvaart'

Het ministerie van LNV heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in 2019 gevraagd om een onderzoeksprogramma op te zetten ter ondersteuning van het Regio Dealbeleid. Het PBL-onderzoeksprogramma dat tot maart 2022 liep, had tot doel kennis te ontwikkelen, te verdiepen en te ontsluiten om zo te komen nader inzicht in wat waar werkt om de brede welvaart in de regio te bevorderen.

De overkoepelende onderzoeksvraag van het PBL-onderzoeksprogramma was: Hoe kan de brede welvaart in regio’s worden verbeterd? Om tijdig inzichten uit het onderzoek te kunnen delen, liep het PBL-onderzoeksprogramma parallel aan en interacteerde het met het Regio Dealbeleid in deze periode. De inzichten betroffen het gehele Regio Dealbeleid; dus zowel het rijksbeleid op het overkoepelende programmaniveau, als het niveau van de individuele Regio Deals.

Drie sporen

Het onderzoeksprogramma was gestructureerd via drie sporen, die tegelijk liepen en met elkaar samenhingen.

Spoor 1

Spoor 1 richtte zich op de ontwikkeling van kennis over wat brede welvaart in de regio is, wat daarop van invloed is, en of – en zo ja, hoe – via beleid de brede welvaart in de regio kan worden verbeterd. Deze vragen zijn beantwoord op basis van state-of-the-art wetenschappelijke literatuur en empirisch onderzoek. Het ging hier om kennisopbouw in algemene zin, dat wil zeggen onafhankelijk van de praktijk van het Regio Dealbeleid.

Spoor 2

In spoor 2 stond het Regio Dealbeleid zelf centraal. Dit spoor bekeek de uitwerking van het beleid in de praktijk.  De beleidspraktijk werd daarbij vergeleken met de algemene inzichten uit het onderzoek in spoor 1. Op basis van die vergelijking is gereflecteerd op de doelen (‘doen we de juiste dingen?’) en de aanpak gegeven de doelen (‘doen we de dingen juist?’) van het Regio Dealbeleid. Ook is onderzocht of en in welk opzicht het Regio Dealbeleid lerend en adaptief is opgezet. Vaak is bij aanvang van bredewelvaartsbeleid niet volledig duidelijk wat de regionale problematiek veroorzaakt en hoe die oorzaken kunnen worden weggenomen. In lerend en adaptief beleid wordt dit gedurende de uitvoering bewust en systematisch verkend om zo de effectiviteit van beleid gaandeweg te vergroten.

Dit spoor heeft geresulteerd in aanknopingspunten voor mogelijke verbeteringen van toekomstig beleid dat de brede welvaart in de regio wil bevorderen. De reflectie richt zich zowel op het overkoepelende Regio Dealprogramma van het Rijk als op de individuele Regio Deals.

Spoor 3

In spoor 3 zijn verschillende bijeenkomsten georganiseerd voor de partijen die zijn betrokken bij het Regio Dealbeleid. Deze bijeenkomsten hadden twee doelen. Ten eerste om de vragen die betrokkenen hadden over het bevorderen van brede welvaart in de regio op te halen om de kennisontwikkeling in het PBL-onderzoeksprogramma zoveel mogelijk te laten aansluiten bij hun behoeften. Ten tweede om de inzichten die het PBL opdeed in de sporen 1 en 2 met hen te delen en hun beeld hiervoor op te halen. Het PBL heeft de opgedane inzichten al gedurende de looptijd van het Regio Dealbeleid gedeeld met het Rijk en regionale partijen, zodat zij deze konden benutten voor het nader invullen en waar mogelijk aanscherpen van het Regio Dealbeleid.

Plan van aanpak

Bijeenkomsten en publicaties